Het is winter en hoewel velen van u zich de koude winters van vroeger herinneren, zijn de winters tegenwoordig een stuk milder. Eigenlijk meer een lange herfst van 4 tot 5 maanden. Mistroostig weer, druilerig en grijs. Ik hoor het vaak om me heen: ”bah wat een vies, saai grijs weer.” Zoals veel mensen het weer saai ervaren, hoor ik dit ook vaak over de tuin in de winter: ”wat is de tuin saai, er is niks te beleven.”
Het mooie is juist dat een goed ontworpen tuin in de winter het best te herkennen is! Afgelopen jaar hebben wij het (in dit blad) gehad over het opzetten van een tuinontwerp en in mijn vorige artikel hebben wij het gehad over het beplantingsplan. Een goed plan voorziet ook in de winter een tuin van sierwaarde. Hier is uiteraard kennis van planten voor nodig om een balans te krijgen tussen groenblijvende planten en bladverliezende. Planten met mooie winterkenmerken bijvoorbeeld katjes, bessen of karakteristieke takken. In een tuin moet altijd wat te beleven zijn zowel in de zomer als in de winter.
Groenblijvend
Dat klinkt allemaal heel mooi maar hoe kunt u er zelf voor zorgen dat uw tuin ook het hele jaar rond wat te bieden heeft. Iets wat heel makkelijk te realiseren is, is het gebruik van groenblijvende heesters naast bladverliezende heesters. Wanneer u groenblijvende heesters gebruikt en u wilt effect bereiken is het verstandig niet één of twee te planten maar een grote groep van vijf tot tien stuks. Dit geeft een heel andere beleving dan één groenblijvende heester tussen bladverliezende. Wanneer u bladverliezende heesters gebruikt, zou u ook kunnen denken aan heesters die bijvoorbeeld mooi gekleurde takken of bast hebben. Een heel bekend voorbeeld is de kornoelje (Cornus alba ‘Sibirica’) met zijn vuurrode takken. Deze zie je bijvoorbeeld ook veel in bloemstukken of zelfs kerststukjes. Andere heesters waaraan u kunt denken zijn de krulhazelaar of de kardinaalshoed.
Rijp
Naast het gebruik van bladhoudende heesters zijn er natuurlijk veel meer elementen die sierwaarde hebben in de wintertuin. Zo kan ik bijvoorbeeld genieten van het bruin geworden blad van de beuk. Zoals u weet laat de beuk in de winter niet alle bladeren vallen maar zal ook een deel behouden. Hierdoor oogt de tuin minder kaal en vogels zoeken in de winter beschutting in deze bomen. Wanneer u een border heeft met vaste planten, dan kunt u er ook voor kiezen deze in het najaar niet te snoeien maar alles lekker te laten staan. Sommigen vinden de aanblik van verdord blad lelijk en geven de tuin een winterbeurt door alles weg te knippen. Maar het is juist ook heel mooi wanneer in de vroege ochtend na een nachtvorst of mist rijp op het blad zit.
Vaak hebben spinnen kleine spinnenwebjes gemaakt tussen de bladeren waar de dauwdruppels aan zitten. Ook grassen, zoals Pennisetum of Miscanthus kunnen heel mooi vergelen in het najaar. In plaats van ze af te knippen kunt u ze ook laten staan zodat er heel de winter wat te zien blijft.
Winterbloeiers
Ook kan ’s winters de tuin kleurrijker zijn dan u wellicht denkt. Zeker in de winter zijn bloeiende planten een welkome verrassing. Als u goed nadenkt, zijn er toch heel wat winterbloeiende heesters, vaste planten en bomen. Wat is er nou mooier dan een bloemenpracht in de winter. In de vaste planten border kun je denken aan het gebruik van de kerstroos (Helleborus), winter – akoniet (Eranthus) of het sneeuwklokje (Galanthus). Ook kun je denken aan het gebruik van bloeiende heesters. Een mooi voorbeeld is de toverhazelaar (Hamamelis), of de Virburnum bodnantense ‘Dawn’ U kunt ervoor kiezen deze te planten in een bestaande border met struiken, maar het is ook mooi om een heester als solitair te planten in een vak met lage beplanting of een bodembedekker. Hierdoor beleeft u de struik nog meer. Ook bij de keus van bomen in de tuin kunt u gebruik maken van winterkenmerken. Zo zijn er bomen met een heel mooie bast die je in de winter natuurlijk veel beter ziet dan in de zomer. Voor – beelden daarvan zijn de Acer griseum (Esdoorn) of verschillende berken soorten. (bijvoorbeeld Betula ermanii).
Naast het gebruik van bloeiende planten of planten met aan – sprekende takken of bast gaat een tuin in de winter natuurlijk veel meer leven als de tuin ”interessant” is voor vogels. U kunt ervoor kiezen om mezenbollen of zakjes met zaden in de tuin te hangen of te leggen. Een andere mogelijkheid is om in de tuin besdragende planten neer te zetten. Hier komen ook vogels op af waardoor de tuin zelfs in de winter meer leeft. Voorbeelden van bes dragende planten zijn de hulst (Ilex), vuurdoorn (Pyracantha) of de sneeuwbes (Symphoricarpos). Want zeg nu zelf, een tuin hoeft in de winter helemaal niet saai te zijn!!
